Günümüz dünyasında şirketler dolandırıcılık, ihmal, kötüye kullanma veya suistimaller sonucu büyük kayıplara maruz kalmaktadırlar. Suistimalleri sıfıra indirmek mümkün olmasa bile etkin bir iç kontrol sistemini oluşturan şirketlerde kayıplar önemli oranda düşmektedir.
Bu şekilde şirketler için satış yaparak gelir elde etmenin dışında, eldeki kaynakları koruyarak gelir yaratma fırsatı doğmaktadır. Böylece şirketler yıllık cirolarının belli bir yüzdesine denk gelen tasarrufları sağlama imkanına kavuşmaktadır.
Uluslararası Suistimal İnceleme Uzmanları Derneği’nin (ACFE) 2002 yılından bu yana kurumsal suistimal ve istismar üzerine yayınladığı global raporu ile bu kayıplara ışık tutmaktadır. Rapor, dünya çapında suistimal vakalarını soruşturmuş olan Sertifikalı Suistimal İnceleme Uzmanları (CFE’ler) tarafından bildirilen kurumsal suistimal vakalarının analizine dayanmaktadır.
Raporda bu vakalar analiz edilerek, suistimallerin nasıl gerçekleştiği, nasıl tespit edildiği ve şirketlerin bu riskler karşısında nasıl korunabilecekleri hakkında önemli dersler verilmektedir.
Finansal Kayıpları Önleme
2018 yılında yayınlanan ACFE Raporu'nda yer alan verilere göre dünya çapında suistimaller sonucu yaşanan kaybın 4 Milyar dolara ulaştığı düşünülüyor. ACFE’ nin raporuna göre şirketlerde “Etik Kod”un tanımlanması ve duyurulmasının en etkili suistimal önleme yöntemlerinden biri olduğu belirtiliyor.
Sunulan örneklerde çalışanların kimlik beyanında bulunmadan, kendilerini güvende hissedebilecekleri ve gizli bildirim yapabilecekleri etikhat kanalının sunulması ile gördükleri etik dışı uygunsuzlukları bildirme eğiliminin önemli ölçüde artığını gözlemleniyor.
Dolayısı ile şirketler için aslında satış yaparak gelir elde etmenin dışında da, çok daha düşük maliyetler ile eldeki kaynakları koruyarak gelir yaratmanın fırsatı oluşuyor. Suistimali sıfıra indirmek mümkün olmasa bile yapılan çalışmalar etkin bir iç kontrol sistemi olan şirketlerde kayıpların önemli oranda düştüğünü ortaya koyuyor. Bu durum şirketlere yıllık cirolarının belirli bir yüzdesine denk gelen tasarrufları yakalama fırsatı veriyor.
Şirket İtibarını Korumak
Kurumsal itibar bir şirketin en önemli sermayesidir. İtibar, sürdürülebilir rekabet gücünün ve kârlılığın temel göstergeleri arasındadır, iş sonuçlarını doğrudan etkilemektedir.
Günümüzde, ürün ve hizmetler konusunda fark yaratmak daha güç bir hale gelmiştir. Kurumlara rekabet gücü kazandıracak farklılıklardan biri de kurumsal itibardır. Müşteriler etik taahhütlerde bulunan, itibarına önem veren firmaları daha çok tercih etmektedir. Ftse 350 Endeksi’ndeki şirketler örnek alınarak yapılan araştırmada iş etiğine uygun hareket etmeyi taahhüt eden şirketler, bu tür taahhütte bulunmayan şirketlere göre kar/ciro oranında % 18 daha yüksek bir kazanç elde etmektedir. Başka bir araştırmaya göre ise Fortune Global 200 şirketlerinin %86’sı kendi etik kurallarına sahiptir.
Etik Değerlerin belirlenmesi ve İç denetim sürecini kolaylaştırmak
Şirketlerde suistimali önlemede ilk atılması gereken adım Etik Kod’un oluşturulmasıdır. Şirketin bulunduğu sektöre göre müşteriler, tedarikçiler, kamu kurumları, iş ortakları, tedarikçiler, rakipler, hissedarlar, medya, toplum, çevre vb gibi birçok paydaşla olan ilişkisinin çerçevesi ve kuralları bu çatıda tarif edilebilir.
Kurumsal etik değerlerin tanımlanması ile farklı kültür ve çevrelerden gelen çalışanlar çalışma ortamında karşılaştıkları durumlarda neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlayabilir.
Tüm taraflar ile ilişkileri düzenleyen Etik Kod’un oluşturulmasında en önemli nokta kurum içerisinde sahiplendirilmesidir. Etik Kod oluşturulması ve oluşturulan Etik Kod’un paydaşlar tarafından sahiplenilmesine şirket yönetiminin destek vermesi büyük önem arz eder. Yönetimin destek vermediği bir etik sürecin yaşamasına imkan yoktur. Dolayısı ile yeni kültür ve Etik Kuralların altına ilk olarak yönetim kendisi imza atmalıdır.
Çalışan Motivasyonunu ve Bağlılığını Artırmak
Çalışma hayatında “etik” ile “motivasyon” arasındaki güçlü bağların olduğu göz ardı edilmemesi gereken unsurlardır biridir. Zira çalışanların kendilerini geliştirmeleri, kendilerine ve mesleklerine olan saygılarını pekiştirmeleri, bir yerde etik değerleri içselleştirmelerine ve bu değerlere duyarlı bir iş ve ilişkiler sistemi geliştirmelerine bağlıdır. Bir başka deyişle insan kaynakları yönetiminde başarının temelleri, büyük ölçüde etik değerler üzerine inşa edilecektir.
Şirketler için çalışanlarını motive etmek, geliştirmek, en iyi takıma sahip olarak müşteri memnuniyetini sağlamak hayati önem taşımaktadır. Şirketlerin, çalışanları için - kimlik beyanı zorunluluğu olmadan - maruz kaldıkları ayrımcılık, taciz, mobbing vb gibi konuları rahatça iletebilecekleri bir etikhat oluşturulması, motivasyonu ve şirket bağlılığı yüksek bir takım ile çalışma fırsatını yaratacaktır.
Hukuki Risklerden Korunmak
Hukuki risklerden korunmada en etkili yöntem olan etikhat kullanımı sayesinde çalışanlar, hukuki konularda gördükleri uygunsuzlukları iletebilirler. Böylece şirket tüm faaliyetlerini ve işlemlerini T.C. yasaları ve milletlerarası hukuk çerçevesinde yürütür, yasal düzenleyici kurum ve kuruluşlara doğru, tam ve anlaşılabilir bilgileri zamanında sunar.
Düzenleyicilerin, bir şirketin durum tespiti yapması, sorunları ele almak ve araştırmak için uygun adımları atması durumunda cezaları düşürdüğü veya tamamen uygulamadığı bilinmektedir.